Het afvalwater is verontreinigd door een grote verscheidenheid aan afvalstoffen:
Om tot een goed resultaat te komen wordt een zuiveringssysteem uitgevoerd in 2 of 3 fases:
Het voorbezonken afvalwater komt via de overloop van een septische put in een pompput of loopt indien mogelijk gewoon gravitair naar de voorzuivering toe. Het afvalwater wordt bovenop het veld geloosd, waarna het horizontaal en verticaal de wortelzone en het filtermateriaal doorstroomt (oranje pijlen).
De beplanting van dit eerste deel bestaat uit riet dat is ingeplant op een filterbed en dat het afval ontbindt in zijn wortelgestel. Riet is hiervoor uitstekend geschikt omdat het snel groeit en het afval tegelijkertijd composteert. Composteren vereist zuurstof en de aerobe rietwortels voeren zuurstof aan voor de bacteriën (die de eigenlijke afbraak van de afvalstoffen voor hun rekening nemen). Het riet zelf gebruikt al een deel van de afgebroken stoffen als voedsel (vooral de nitraten).
Het water uit de voorzuivering stroomt door naar de hoofdzuivering, waar 5 tot 20 verschillende plantensoorten in een bed van lavakorrels het grootste deel van het zuiveringsproces voor hun rekening nemen. De micro-organismen die in het wortelgestel van de planten leven verteren het resterende afval, regelen de bacteriële balans en doden eventuele viruspartikels. Dit hele proces verloopt slechts effectief tot op een diepte van 30 cm in het filterlichaam, dus een horizontale doorstroming geeft hier de hoogste efficiëntie. De planten nemen weerom de geproduceerde afvalstoffen op als voedsel.
Tenslotte kan er nog een nazuivering geïnstalleerd worden in de vorm van een vijver of beek met speciale kleilagen, waardoor het water langzaam kan infiltreren in de ondergrond. Deze stap is niet noodzakelijk en volgens de huidige Vlaamse normen ook niet verplicht. De nazuivering gaat de waterkwaliteit verder verbeteren, vooral door de verwijdering van resterende fosfaten en nitraten.
